Pamje moderne, pasoja të fshehta: Ekspertët vlerësojnë ndikimet e billboard-eve LED në mirëqenien urbane

Edhe pse këto ekrane sjellin një pamje më moderne të qytetit dhe janë burim informimi, gjithnjë e më shumë po shtrohet pyetja: A ndikojnë ato në shëndetin dhe mirëqenien tonë?

Sipas Dr. George Brainard, profesor i neuroshkencës në Thomas Jefferson University në SHBA, ekspozimi ndaj dritës artificiale gjatë natës, veçanërisht ndaj dritës blu të fortë që emetojnë ekranet LED, ndikon drejtpërdrejt në prodhimin e melatoninës – hormon që rregullon ciklin natë-ditë dhe është thelbësor për shëndetin e trupit.

Ai thekson se kjo mund të çojë në çrregullime të gjumit, lodhje kronike, ankth dhe madje rritje të rrezikut për disa sëmundje kronike.

Po ashtu, sipas një raporti të vitit 2019 nga American Medical Association (AMA), përdorimi i dritës së bardhë me intensitet të lartë (si ajo nga ekranet LED në rrugë) “duhet të rishikohet dhe të rregullohet, sepse përbën rrezik për shëndetin e qytetarëve dhe për sigurinë në trafik.”

Në Evropë, organizata “DarkSky International” ka publikuar raportin “The Hidden Impact of Light Pollution”, ku tregon se billboard-et LED kontribuojnë ndjeshëm në ndotjen e dritës dhe ndërhyjnë në ekuilibrat biologjikë të njerëzve dhe kafshëve. Në disa qytete, si Lyon (Francë) apo Oslo (Norvegji), autoritetet kanë nisur të kufizojnë vendosjen e LED TV-ve reklamuese pranë lagjeve të banuara.

Suhareka është e njohur për ambientin e saj të qetë dhe ritmin e jetës më të balancuar krahasuar me qytetet e mëdha. Por pikërisht për këtë arsye, ndikimi i dritave të forta në mjedis është më i ndjeshëm. Kur LED TV-të ndriçojnë lagje të tëra edhe pas mesnate, kjo nuk është vetëm bezdi – është një çështje shëndeti dhe cilësie jete.

Nuk kërkohet që teknologjia të ndalet – përkundrazi, por duhet përdorur me kujdes dhe me rregulla të qarta.

Propozime të dobishme sipas ekspertëve ndërkombtarë përfshijnë:

• Të caktohet një orë fikjeje për LED TV-të – p.sh., pas orës 23:00
• Të ulet ndriçimi i tyre gjatë natës ose të përdoren sensorë automatikë të dritës
• Të vendosen rregulla komunale për reklamat me ndriçim të lartë, për të mbrojtur qetësinë publike
• Të respektohet afërsia me banesa, shkolla apo spitale, ku ndikimi është më i ndjeshëm

Të gjithë meritojmë gjumë të qetë, mjedis të pastër vizual dhe një jetë urbane të balancuar. Për të arritur këtë, teknologjia dhe kujdesi për komunitetin duhet të ecin bashkë.