Draft-statuti i BE-së për Asociacionin “nuk ka gjasa të anulohet”

Kjo situatë ka ngritur pikëpyetje të rëndësishme mbi të ardhmen e dialogut Kosovë-Serbi dhe zbatimin e marrëveshjeve të arritura në Bruksel dhe Ohër.

Vlerësimet e ekspertëve dhe kundërshtimet kushtetuese

Enver Hasani, ish-kryetar i Gjykatës Kushtetuese të Kosovës, ka theksuar se draft-statuti nuk është në përputhje me Kushtetutën e Kosovës, duke e cilësuar atë si një derivat të marrëveshjeve të Brukselit dhe Ohrit, të cilat ai i konsideron si një formë të autonomisë politiko-territoriale për serbët e Kosovës. Megjithatë, ai beson se draft-statuti nuk mund të anulohet pa anuluar edhe këto marrëveshje, të cilat janë pjesë e rendit juridik evropian.

Politologu nga Beogradi, Ognjen Gogiq, ndan të njëjtin vlerësim për jokushtetueshmërinë e draft-statutit, duke shprehur shqetësimin se dërgimi i një dokumenti të tillë në Gjykatën Kushtetuese të Kosovës mund të shkaktojë probleme të mëtejshme.

Reagimi i Presidentes Osmani dhe implikimet politike

Presidentja Osmani ka shprehur publikisht kundërshtimet e saj substanciale ndaj draft-statutit, duke theksuar se ai bie ndesh me Kushtetutën e Kosovës dhe rrezikon funksionalitetin e brendshëm të vendit. Ajo ka theksuar se vetëm Gjykata Kushtetuese mund të vlerësojë këtë dokument, duke lënë të hapur mundësinë për një draft të ri nga institucionet e Kosovës.

Hasani e sheh reagimin e Osmanit si një përpjekje për të fituar mbështetje politike të brendshme, duke theksuar se dialogu nuk mund të ndryshojë në përmbajtje dhe se marrëveshjet e arritura nuk mund të anulohen.

Qëndrimi i Bashkimit Evropian dhe perspektivat e ardhshme

Bashkimi Evropian, i cili ka hartuar draft-statutin, ende nuk ka dhënë një përgjigje zyrtare nëse qëndrimi i tyre ka ndryshuar apo nëse ka ndonjë zgjidhje alternative në horizont.

Ekspertët janë të ndarë nëse BE-ja do të ndryshojë qasjen e saj. Hasani beson se draft-statuti mund të pësojë vetëm ndryshime kozmetike, ndërsa Gogiq konsideron se BE-ja mund të ofrojë një dokument të ri, nëse e sheh se drafti aktual nuk është i përshtatshëm.

Pikat kyçe të draft-statutit dhe kundërshtimet

Draft-statuti parasheh një nivel të caktuar të vetëmenaxhimit për serbët e Kosovës, duke përfshirë kompetenca në fusha të tilla si zhvillimi ekonomik, planifikimi hapësinor, shëndetësia, arsimi dhe mbrojtja e identitetit kulturor dhe fetar. Ai gjithashtu parasheh mbështetje financiare nga Serbia dhe një kanal komunikimi të drejtpërdrejtë ndërmjet komunitetit serb dhe Qeverisë së Kosovës.

Kundërshtimet kryesore ndaj draft-statutit lidhen me pretendimet se ai krijon një entitet me kompetenca ekzekutive, që bie ndesh me Kushtetutën e Kosovës dhe rrezikon sovranitetin e vendit.