ASK: Mbi 78 mijë të rinj në Kosovë nuk janë as në shkollë, as në trajnime e as në punë
Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK) ka publikuar të dhënat e Anketës së Fuqisë Punëtore për tremujorin e dytë të vitit 2024, duke zbuluar një panoramë të përzier të tregut të punës në vend. Ndërsa shkalla e papunësisë ka shënuar një rënie të lehtë, niveli i lartë i personave joaktivë, veçanërisht tek femrat, mbetet një shqetësim i madh.
Sipas raportit të ASK-së, nga 1 milion e 74 mijë e 704 persona të moshës 15-64 vjeç, që konsiderohet si popullsi në moshë pune, 613 mijë e 29 prej tyre janë joaktivë në tregun e punës. Kjo shifër, megjithëse më e ulët se viti i kaluar, ku numri i joaktivëve ishte 700 mijë e 565, tregon se një pjesë e konsiderueshme e popullsisë nuk po kontribuon në fuqinë punëtore.
Femrat, Më të Prekura nga Joaktiviteti
Një nga gjetjet më shqetësuese të raportit është niveli i lartë i joaktivitetit tek femrat, i cili arrin në 75%. Kjo shifër është pothuajse dyfishi i shkallës së joaktivitetit tek meshkujt, që është 39.1%. Kjo disproporcion tregon se femrat në Kosovë përballen me barriera të mëdha në pjesëmarrjen e tyre në tregun e punës.
Rënie e Lehtë e Papunësisë, Por Problemet Strukturore Vazhdojnë
Numri i të punësuarve për këtë periudhë është 412 mijë e 482 persona, duke shënuar një rënie të lehtë krahasuar me 420 mijë e 150 të punësuar në tremujorin e dytë të vitit 2023. Nga ana tjetër, numri i personave të papunë ka rënë në 49 mijë e 194, që është 1 mijë e 193 më pak se në të njëjtën periudhë të vitit paraprak.
Megjithatë, këto shifra nuk duhet të na mashtrojnë. Problemet strukturore në tregun e punës vazhdojnë të ekzistojnë, duke përfshirë mungesën e vendeve të punës cilësore, mospërputhjen e aftësive të punëkërkuesve me kërkesat e tregut dhe diskriminimin në punësim.
Të Rinjtë, Një Kategori e Veçantë Shqetësimi
Një tjetër shqetësim i madh është numri i lartë i të rinjve që nuk janë të përfshirë as në shkollim, as në trajnime dhe as në punë (NEET). Sipas raportit të ASK-së, 78 mijë e 457 të rinj i përkasin kësaj kategorie. Ky numër i lartë tregon se Kosova po humbet potencialin e një pjese të konsiderueshme të fuqisë së saj punëtore të ardhshme.
Konkluzionet dhe Rekomandimet
Të dhënat e ASK-së tregojnë se tregu i punës në Kosovë po përballet me sfida të mëdha. Për të përmirësuar situatën, nevojiten politika të reja dhe masa konkrete, duke përfshirë:
- Investime në arsim dhe trajnim profesional, për të përmirësuar aftësitë e punëkërkuesve.
- Krijimi i vendeve të punës cilësore, veçanërisht në sektorët me potencial rritjeje.
- Eliminimi i diskriminimit në punësim, veçanërisht ndaj femrave.
- Mbështetja e sipërmarrjes, për të krijuar vende të reja pune.
- Politika të veçanta për të rinjtë, për t’i përfshirë ata në arsim, trajnim dhe punësim.