Kërkesat për azil, Zvicra me procedura të përshpejtuara, vendimi brenda 24 ore

Dhjetë muaj pas zgjedhjes së saj në Këshillin Federal qeverisës, Ministrja zvicerane e Drejtësisë Elisabeth Baume-Schneider është nën presion për të reaguar ndaj rritjes së kërkesave për azil.  

Zvicra regjistroi më shumë se 12,000 kërkesa për azil vetëm në gjysmën e parë të vitit – një rritje prej 43% dhe më e larta në një dekadë, përveç 2016 – për gjysmën e parë të vitit. SEM pret gjithsej rreth 27,000 aplikime për azil deri në fund të vitit. Shifra ishte rreth 24,500 në 2022, që në vetvete ishte 64% më shumë se në 2021, dhe nuk përfshin rreth 75,000 refugjatë ukrainas. 

Në mars, përfaqësues nga kantonet e Zvicrës u takuan me SEM për të diskutuar pamundësinë e tyre për të akomoduar më shumë azilkërkues. Kantoneve të Bernës dhe Gjenevës tashmë u ishte dhënë një ngrirje e përkohshme për marrjen e më shumë njerëzve, me dy kantone të tjera që kërkuan ngrirje. Kjo do të thotë se më shumë azilkërkues do të duhet të strehohen në qendrat federale të azilit në vend që të ndahen në ato kantone. 

Një procedurë vendimmarrjeje e shpejtë po testohet në Cyrih për azilkërkuesit nga Maroku, Algjeria, Tunizia dhe Libia. Çfarë fshihet pas prezantimit të tij? 

Një projekt pilot filloi më 13 nëntor në Cyrih për të përshpejtuar vendimmarrjen për disa kërkesa për azil. Më konkretisht, aplikimet e bëra nga shtetas nga Maroku, Algjeria, Tunizia dhe Libia do të trajtohen brenda 24 orëve. Pilot-projekti i Cyrihut pritet të funksionojë deri në fund të shkurtit 2024.  

Mbi 20% e azilkërkuesve vijnë nga këto vende të Afrikës Veriore, por vetëm rreth 2% e tyre njihen si refugjatë në Zvicër. Sipas Sekretariatit të Shtetit për Migracionin (SEM), një arsye për shkallën e ulët të pranimit është se njerëzit nga vendet e tjera të Afrikës Veriore listojnë gabimisht Libinë si vendin e tyre të origjinës për të përmirësuar shanset e tyre për t’u pranuar. Rreth 10% e kërkesave për azil të bëra nga libianët në Zvicër rezultojnë në statusin e refugjatit.  

Qëllimi i procedurës së përshpejtuar është të dërgojë një sinjal negativ për njerëzit që zakonisht nuk kanë asnjë perspektivë për të fituar azil në Zvicër, tha SEM për transmetuesin publik zviceran, SRF. 

Këshilli Zviceran për Refugjatët paralajmëron se duket joreale që të sqarohen siç duhet faktet e kërkesave për azil brenda një periudhe kaq të shkurtër.  

“Është gjithashtu e diskutueshme nëse azilkërkuesit mund të flasin për të gjitha çështjet relevante brenda 24 orëve, siç janë përvojat e dhunës apo shfrytëzimit, të cilat mund t’i bëjnë ata të pambrojtur. Rreziku i vendimeve të pasakta nga ana tjetër do të çonte në më shumë ankesa dhe përfundimisht procesi mund të zgjasë më shumë,” tha zëdhënësi Lionel Walter për SWI swissinfo.ch përmes emailit. 

Zvicra ka prezantuar tashmë një procedurë të përshpejtuar të azilit në vitin 2019 pasi pothuajse 67% e elektoratit votuan në favor të një akti të rishikuar të azilit në vitin 2016. Procedura e re e azilit kufizon kohëzgjatjen maksimale të qëndrimit në një qendër federale të azilit në 140 ditë. Ata, kërkesat e të cilëve nuk mund të trajtohen brenda këtij afati, transferohen në qendrën kantonale të azilit. 

“Procedura e përshpejtuar tashmë ofron mundësinë e një vendimi të shpejtë”, thotë Walter nga Këshilli Zviceran për Refugjatët. 

Një arsye për përshpejtimin e një procesi tashmë të përshpejtuar për kombësi të veçanta është suksesi i përpjekjeve të mëparshme për të frenuar kërkesat për azil. Një procedurë e shpejtë 48-orëshe e prezantuar në vitin 2012 për azilkërkuesit nga Serbia, Maqedonia dhe Bosnje-Hercegovina dhe në vitin 2013 për ata nga Kosova dhe Gjeorgjia, ka një rekord të mirë.  

“Që nga masat e zbatuara nga Zvicra pas numrit të lartë të kërkesave për mbrojtje ndërkombëtare të aplikantëve të Ballkanit Perëndimor të pranuara në tremujorin e tretë të vitit 2012, niveli i aplikimeve të tilla të regjistruara ka qenë veçanërisht i ulët. Kjo mund të tregojë se grupi i masave të zbatuara mbetet veçanërisht efektiv dhe ka dërguar një mesazh të fortë për aplikantët e mundshëm nga vendet e Ballkanit Perëndimor”, thuhet në një raport të vitit 2015 nga Zyra Evropiane për Mbështetjen e Azilit (EASO).