Bartja e shamisë në shkolla – Qelaj: Nuk ekzistojnë kufizime për vajzat që mbajnë shaminë
Çështja e bartjes së shamisë në shkolla, e njohur ndryshe si hixhabi, vazhdon të mbetet një temë delikate dhe sfiduese për institucionet arsimore në Kosovë.
Një rast i diskutuar vitin e kaluar ishte ai i nxënëses A.D., nga gjimnazi “Bedri Pejani” në Pejë, e cila u pezullua nga vijimi i mësimeve për shkak të vendimit të saj për të mbajtur shaminë. Ky rast ka nxitur reagime dhe diskutime të gjera, si në nivel institucional ashtu edhe shoqëror.
Në një intervistë për Indeksonline, Avokati i Popullit, Naim Qelaj, deklaroi se momentalisht nuk ekzistojnë rrethana që justifikojnë kufizimin e të drejtës për vijimin e shkollimit për vajzat që mbajnë shaminë.
“Momentalisht nuk ekzistojnë rrethana kur merren masa për kufizimin e të drejtës së vijimit të mësimit ndaj vajzave që bartin shamitë. Natyrshëm, e konsideroj si një problematikë që kërkon debat të shëndoshë shoqëror, duke mos i dhënë shkollës karakter fetar. Gjithashtu, duhet të kemi parasysh që balanci mes interesit më të mirë për fëmijën dhe të drejtës për arsim është më i rëndësishëm sesa çdo arsyetim tjetër për të kufizuar këtë të drejtë,” deklaroi Qelaj.
Monitorimi dhe analiza e çështjes nga institucioni i Avokatit të Popullit
Qelaj theksoi se ky institucion është duke monitoruar situatën për të dytin vit me radhë, duke kryer analiza të detajuara për të identifikuar bazat ligjore dhe problematikat që lidhen me këtë çështje.
“Kosova është shtet laik, dhe kjo është e përcaktuar qartë në Kushtetutën e Republikës. Në asnjë dispozitë ligjore nuk është ndaluar bartja e shamisë në institucionet arsimore. Kjo konsiderohet si një e drejtë elementare dhe e garantuar me ligj,” deklaroi ai.
E drejta për arsim si një vlerë e garantuar
Qelaj gjithashtu theksoi se ndalimi i vajzave nga arsimi për shkak të bartjes së shamisë nuk gjen bazë ligjore dhe është në kundërshtim me të drejtat elementare të njeriut.
“Ne kemi trajtuar këtë çështje duke pasur në fokus interesin më të mirë të fëmijës. Në çdo rast kur një vajzë ndalohet nga shkolla për shkak të shamisë, ne e konsiderojmë si një shkelje të së drejtës për arsim, e cila është e garantuar me ligj në Kosovë. Nuk ka bazë të mjaftueshme ligjore për të ndaluar ose kufizuar një të drejtë të tillë,” shtoi ai.
Thirrje për debat të shëndoshë shoqëror
Çështja e bartjes së shamisë në shkolla mbetet një sfidë që kërkon një debat të thelluar dhe të mirëinformuar shoqëror. Qelaj apeloi për kujdes në trajtimin e këtyre rasteve, duke theksuar rëndësinë e ruajtjes së balancit midis laicitetit të shkollave dhe respektimit të të drejtave individuale.
Ndërkohë, institucionet dhe shoqëria civile pritet të bashkëpunojnë për të adresuar këtë çështje dhe për të siguruar që çdo fëmijë në Kosovë të ketë qasje të barabartë në arsim, pavarësisht zgjedhjeve personale apo fetare.