Slloveni, të huajt ankohen se mësuesit u’a ndalojnë fëmijëve të tyre përdorimin e gjuhës amtare

Në një letër anonime, një grup prindërish të shqetësuar të shkollave fillore paralajmëruan për një ” praktikë të palejueshme dhe të paligjshme ” që thuhet se po ndodh në shkollën fillore të Lubjanës. Në letër raportojnë për presionin ndaj nxënësve për (mos)përdorimin e gjuhës amtare (serbe, boshnjake, kroate, maqedonase, shqipe) gjatë pushimeve dhe ushqimeve.

Mësuesit i ndalojnë rreptësisht fëmijët tanë të komunikojnë me njëri-tjetrin në gjuhën e tyre amtare në publik gjatë kohës së lirë (pushim në shkollë, drekë) ”, shkruajnë ata në letrën, e cila është shkruar në sllovenishte të përsosur. 

Shqetësimi i tyre bazohet në besimin se liria e komunikimit është thelbësore për zhvillimin e personalitetit të fëmijës, marrëdhëniet ndërpersonale dhe formimin e tolerancës dhe të kuptuarit të diversitetit të kulturave dhe gjuhëve. “Duke pasur parasysh parimet e mbrojtura nga dokumentet si “Gjuha në arsim” dhe “Dokumenti për bashkëjetesën ndërkulturore”, është e rëndësishme të promovohet respekti për gjuhët dhe kulturat e ndryshme në një mjedis shkollor kaq të larmishëm etnikisht.

Duke vepruar kështu, ata citojnë Rekomandimet e Këshillit të Ministrave drejtuar shteteve anëtare të Këshillit të Evropës numër (98) 6, ku ndër synimet politike në fushën e gjuhëve moderne shkruhet ndër të tjera: “ Me ndihmën e një komunikimi ndërkombëtar më efektiv, për të promovuar mirëkuptimin dhe tolerancën reciproke, respektimin e identiteteve dhe diversitetin kulturor ” . Ata theksojnë se kufizime të tilla nuk kontribuojnë në një atmosferë pozitive dhe bashkëpunim mes studentëve, por vetëm përforcojnë stigmën dhe kufizojnë lirinë e tyre të shprehjes në gjuhën amtare. Përveç kësaj, rregulla të tilla janë në kundërshtim me legjislacionin evropian, i cili promovon diversitetin kulturor dhe të drejtat e barabarta në arsim, besojnë ata. Për përgjigjen e saj ështe kontaktuar edhe drejtoreshën e shkollës fillore Kolezija, Nina Triller . Ajo tha se ende është duke i studiuar akuzat, ndaj nuk ka mundur të japë ende një koment më të gjerë për këtë temë. Në ditët në vijim, ajo do të takohet me të gjithë të përfshirët dhe do t’i shkojë deri në fund çështjes, thotë ajo. Kjo do t’i marrë pak kohë, pasi shkolla ka një numër të madh mësuesish. Së fundi, ajo shtoi se mënyra se si komunikojnë prindërit në këtë rast e ka habitur, pasi zakonisht i afrohen personalisht.

Nuk është sekret se mësimi i fëmijëve të gjuhëve të huaja në shkollat ​​dhe kopshtet sllovene është bërë një çështje gjithnjë e më urgjente. Në vitin e kaluar shkollor, më shumë se katër herë më shumë nxënës meshkuj dhe femra me shtetësi të huaj u regjistruan në shkollat ​​fillore sllovene sesa një dekadë më parë (16,636 / 4,097), dhe shumë prej tyre nuk i kuptojnë mësimet në gjuhën sllovene dhe nuk mund t’i ndjekin ato. Kështu, gjithnjë e më shumë shkolla fillore po përballen me sfidën se si të përfshijnë me sukses fëmijët pa njohuri adekuate të gjuhës sllovene në mësime.  Prandaj, në vitet e fundit, Ministria e Arsimit ka ndërmarrë disa hapa kyç për të përmirësuar sistemin arsimor për studentët emigrantë nga vendet e tjera, gjë që kryesisht reflektohet në rritjen konkrete të fondeve për orë shtesë të mësimeve sllovene ose fillestare sllovene për studentët emigrantë. ” Me miratimin e planeve mësimore për mësimet fillestare sllovene dhe përdorimin e materialeve mësimore për mësimet fillestare, cilësia e mësimdhënies gjithashtu rritet, veçanërisht në rastin e pozitave të sistemuara të mësuesve për mësimet fillestare sllovene ,” shpjegon ministria.

Me qëllim të trajtimit edhe më efektiv të kësaj çështjeje, Asambleja Kombëtare miratoi një ndryshim në Ligjin për Shkollën Fillore (ZOsn) më 21 shkurt 2024, i cili do të hyjë në fuqi një ditë pas botimit në Gazetën Zyrtare të Republikës së Sllovenisë, dhe pjesa më e madhe e tij do të hyjë në përdorim më 1 shtator 2024. Amendamenti, i cili sjell risi në fushat e programit të zgjeruar, arsimit në distancë, testimit kombëtar të njohurive dhe edukimit në shtëpi, ndikon edhe në avancimin e studentëve emigrantë nga vende të tjera. 

Amendamenti u mundëson shkollave individuale të përshtatin periudhën fillestare në përputhje me rrethanat për këta nxënës, gjatë së cilës ata do të marrin mësim intensiv të gjuhës sllovene si dhe pjesëmarrje në mësimin e lëndëve të programit të detyrueshëm. Kështu, ligji u jep shkollave vetëm mundësinë që nxënësit, gjuha amtare e të cilëve nuk është sllovenishtja, të paktën në periudhën fillestare, të përjashtohen nga ndjekja e mësimeve në lëndë të caktuara dhe që këtë kohë t’ia kushtojnë më së miri mësimit të sllovenishtes. Është një qasje gjithëpërfshirëse, të cilën shkolla e zbaton sipas gjuhës dhe kompetencave të tjera të nxënësit. Në të njëjtën kohë, shkolla, në marrëveshje me prindërit, mund të gjykojë se cilat lëndë mund të ndjekë mësimin nxënësi me qëllim pjesëmarrjen më aktive dhe cilat lëndë me qëllim përfshirjen e herëpashershme në aktivitete dhe në të njëjtën kohë, në mënyrë optimale. zhvillimi i kompetencave të komunikimit ose gjuhësor.