Çrregullimi bipolar ka një ndikim më të rëndësishëm në jetë sesa pirja e duhanit

05.01.2024

Të kesh çrregullim bipolar – një sëmundje serioze mendore që mund të shkaktojë humor maniak dhe depresiv – mund ta bëjë jetën më sfiduese. Ajo gjithashtu vjen me një rrezik më të lartë për të vdekur herët. Tani, një studim vë në perspektivë se sa i madh është ky rrezik dhe si krahasohet me faktorë […]

Çrregullimi bipolar ka një ndikim më të rëndësishëm në jetë sesa pirja e duhanit Foto: Ilustrim

Të kesh çrregullim bipolar – një sëmundje serioze mendore që mund të shkaktojë humor maniak dhe depresiv – mund ta bëjë jetën më sfiduese.

Ajo gjithashtu vjen me një rrezik më të lartë për të vdekur herët. Tani, një studim vë në perspektivë se sa i madh është ky rrezik dhe si krahasohet me faktorë të tjerë që mund të shkurtojnë jetën.

Në dy grupe të ndryshme, njerëzit me çrregullim bipolar kishin katër deri në gjashtë herë më shumë gjasa se njerëzit pa këtë gjendje të vdisnin para kohe, zbulon studimi.

Në të kundërt, njerëzit që kishin pirë duhan kishin rreth dy herë më shumë gjasa të vdisnin para kohe sesa ata që nuk kishin pirë kurrë duhan – pavarësisht nëse kishin apo jo çrregullim bipolar.

Një ekip nga Universiteti i Miçiganit, shtëpia e një prej studimeve më të mëdha afatgjatë në botë për njerëzit me çrregullim bipolar, raporton gjetjet e tyre në revistën Psychiatry Search.

Dallimi i mprehtë në vdekshmëri dhe ndryshimet në shëndetin dhe stilin e jetës që ka të ngjarë të kontribuojnë në të, duhet të nxisin më shumë përpjekje për parandalimin e vdekjeve të hershme, thonë studiuesit.

Dy burime të mëdha të dhënash japin gjetje të ngjashme

Yocum dhe kolegët e saj, duke përfshirë drejtorin e Programit Prechter, Melvin McInnis, M.D., filluan duke parë vdekjet dhe faktorët e lidhur midis 1,128 njerëzve që kishin dalë vullnetarë për studimin afatgjatë të programit të njerëzve me dhe pa çrregullim bipolar.

Ata zbuluan se të gjitha, përveç 2 nga 56 vdekjet që nga fillimi i studimit në 2006, ishin nga grupi i 847 personave në studim që kishin çrregullim bipolar.

Me rregullime statistikore, analiza e tyre tregon se të paturit e një diagnoze të çrregullimit bipolar e bënte dikë gjashtë herë më shumë gjasa të vdiste gjatë një periudhe 10-vjeçare sesa njerëzit që merrnin pjesë në të njëjtin studim që nuk kishin çrregullim bipolar.

Për krahasim, pjesëmarrësit e studimit që kishin pirë duhan ose ishin mbi 60 vjeç kishin më shumë se dy herë më shumë gjasa të vdisnin në të njëjtën kohë sesa njerëzit që nuk pinin kurrë duhan ose ishin nën 60 vjeç, pavarësisht nga statusi bipolar.

Studiuesit më pas iu drejtuan një burimi tjetër të dhënash për të parë nëse mund të gjenin të njëjtin efekt.

Ata analizuan të dhënat anonime të pacientëve prej vitesh nga më shumë se 18,000 njerëz që marrin kujdesin parësor përmes Michigan Medicine, qendra mjekësore akademike e U-M.

Midis këtij grupi, njerëzit me çrregullim bipolar kishin katër herë më shumë gjasa të vdisnin gjatë periudhës së studimit sesa ata që nuk kishin të dhëna të çrregullimit bipolar.

Ekipi studioi të dhënat nga më shumë se 10,700 njerëz me çrregullim bipolar dhe një grup krahasimi prej pak më shumë se 7,800 njerëz pa ndonjë çrregullim psikiatrik.

Faktori i vetëm i lidhur me një shans edhe më të lartë për të vdekur gjatë periudhës së studimit në këtë grup njerëzish ishte presioni i lartë i gjakut.

Ata që kishin hipertension kishin pesë herë më shumë gjasa të vdisnin sesa ata me presion normal të gjakut, pavarësisht nëse kishin çrregullim bipolar apo jo.

Në të kundërt, duhanpirësit kishin dy herë më shumë gjasa të vdisnin sesa duhanpirësit në këtë kampion, dhe ata mbi moshën 60 vjeç kishin tre herë më shumë gjasa të vdisnin, të dyja pavarësisht nga statusi bipolar.

“Për habinë tonë të madhe, në të dy mostrat zbuluam se të kesh çrregullim bipolar është shumë më i rrezikshëm për vdekjen e parakohshme sesa pirja e duhanit,” tha McInnis, një profesor i psikiatrisë në Shkollën Mjekësore U-M.

Ai shpreson se gjetjet do të nxisin më shumë veprime në komunitetet mjekësore dhe të shëndetit publik për të adresuar shumë faktorë që kontribuojnë në këtë rrezik jashtëzakonisht të lartë të vdekjes tek njerëzit me çrregullim bipolar.

“Gjatë viteve ka pasur të gjitha llojet e programeve që janë zbatuar për parandalimin e duhanit dhe ndërgjegjësimin e sëmundjeve kardiovaskulare, por asnjëherë një fushatë në atë shkallë për shëndetin mendor,” tha ai, duke vënë në dukje se rreth 4% e amerikanëve jetojnë me çrregullim bipolar ndërsa rreth 11.5% e amerikanëve pinë duhan.

Dallime të tjera midis grupeve

Yocum dhe McInnis vërejnë se njerëzit me çrregullim bipolar në të dy grupet kishin shumë më shumë gjasa se njerëzit pa çrregullim bipolar të kishin pirë duhan, në përputhje me studimet e kaluara.

Gati gjysma (47%) e pacientëve U-M me çrregullim bipolar kishin një histori të pirjes së duhanit, ashtu si 31% e pjesëmarrësve Prechter me çrregullim bipolar.

Për krahasim, duhanpirja në mesin e atyre pa çrregullim bipolar ishte 29% e pacientëve U-M dhe 8% e pjesëmarrësve Prechter.

Njerëzit me çrregullim bipolar në të dy grupet kishin gjithashtu shumë më shumë gjasa të ishin femra, dhe gjinia femërore ishte e lidhur me një rrezik pak më të ulët të vdekjes së hershme.

Në grupin Prechter, njerëzit me çrregullim bipolar kishin shumë më shumë gjasa të kishin astmë, diabet, presion të lartë të gjakut, migrenë, fibromialgji dhe kushte tiroide sesa ata që nuk ishin diagnostikuar me çrregullim bipolar.

Brenda grupit të pjesëmarrësve në studimin Prechter, të cilët kanë çrregullim bipolar, të qenit duhanpirës dhe të kenë rezultate më të larta me kalimin e kohës në një studim të standardizuar të simptomave të depresionit ishin të lidhur me një rrezik të dyfishuar të vdekjes, krahasuar me pjesëmarrësit që kishin çrregullim bipolar, por nuk pinin duhan ose. shënoi më pak me kalimin e kohës në vlerësimet e depresionit.

Është interesante se studiuesit nuk gjetën asnjë lidhje midis rrezikut të vdekjes dhe numrit të viteve që pjesëmarrësit e Prechter kishin marrë medikamente për simptomat e shëndetit mendor.

Gjithashtu nuk kishte asnjë lidhje me pikët për ankthin dhe maninë.

Midis vetëm njerëzve me çrregullim bipolar në mostrën e pacientëve U-M, presioni i lartë i gjakut gjithashtu u shoqërua me një rrezik pesëfish më të lartë të vdekjes, ndërsa pirja e duhanit u shoqërua me një rrezik gati të dyfishtë të vdekjes.

Informacioni mbi rezultatet e depresionit ose përdorimin e ilaçeve me kalimin e kohës nuk ishte i disponueshëm për këtë grup.

Një rrugë përpara

Yocum dhe McInnis thonë se gjetjet, të kombinuara me studimet mbi gjendjen shëndetësore, sjelljet e rrezikut shëndetësor dhe shkaqet specifike të vdekjes për njerëzit me çrregullim bipolar, mund të informojnë përpjekjet për të përmirësuar shëndetin dhe cilësinë e jetës për njerëzit me këtë gjendje.

Hulumtimet e kaluara kanë treguar se njerëzit me çrregullim bipolar kanë më shumë gjasa të kenë sindromë metabolike, e cila i vë ata në rrezik më të lartë për diabetin dhe sëmundjet kardiovaskulare për shkak të një kombinimi të faktorëve që lidhen me madhësinë e belit, kolesterolin, sheqerin në gjak dhe presionin e gjakut.

Ilaçet për çrregullimin bipolar mund të kontribuojnë në këtë.

Gjithashtu e rëndësishme: efektet dytësore të simptomave të çrregullimit bipolar.

Mungesa e aktivitetit, dieta e varfër, përdorimi i tepërt i drogës/alkoolit dhe nivelet më të ulëta të arsimimit dhe punësimit rrisin gjithashtu rrezikun e përgjithshëm shëndetësor, ndërkohë që mbulimi i sigurimit shëndetësor dhe aksesi në kujdes mund të jenë më pak të qëndrueshme.

Edukimi i më shumë adoleshentëve dhe të rriturve se si të përballen me stresin, shqetësimin dhe luhatjet e humorit, dhe si të identifikojnë dhe marrin ndihmë për simptomat e depresionit, mund të jetë pjesë e rritjes së ndërhyrjes së hershme, thonë studiuesit.

Çrregullimi bipolar shpesh fillon të shfaqet si depresion dhe aktualisht nuk ka mënyra të mira për të parashikuar se cilët njerëz do të zhvillojnë çrregullime bipolare, megjithëse një histori familjare e gjendjes dihet se rrit rrezikun.

Kërkimi gjenetik në Programin Prechter dhe gjetkë po studion këta faktorë kontribues.

“Çrregullimi bipolar nuk do të renditet kurrë në certifikatën e vdekjes si shkaku kryesor i vdekjes, por ai mund të jetë një kontribues i menjëhershëm ose dytësor në një vdekje, duke përfshirë edhe vetëvrasjet,” tha Yocum, i cili vëren se studimet ndërseksionale kanë gjetur se mesatarisht njerëzit me çrregullim bipolar vdesin 8 deri në 10 vjet më herët se njerëzit e tjerë të moshës së tyre.

Në mënyrë të ngjashme, thotë McInnis, pirja e duhanit rrallë renditet në certifikatat e vdekjes, por kuptohet mirë se është një faktor kryesor rreziku që çon në kancere dhe urgjenca kardiovaskulare që renditen si shkaqe të vdekjes.

Kjo është arsyeja pse ajo ka marrë kaq shumë vëmendje nga agjencitë dhe organizatat që drejtojnë fushata të shëndetit publik.

“Ne duhet të dimë më shumë se pse njerëzit me bipolar kanë më shumë sëmundje dhe sjellje shëndetësore që komprometojnë jetën dhe jetëgjatësinë e tyre dhe të bëjmë më shumë si shoqëri për t’i ndihmuar ata të jetojnë më shëndetshëm dhe të kenë akses të vazhdueshëm në kujdes,” tha ai.

Programi Prechter ende pranon njerëz me çrregullim bipolar, dhe ata pa, në studimin e tij gjatësor.

Përveç Yocum dhe McInnis, autorët e studimit janë Emily Friedman dhe Peisong Han nga Shkolla U-M e Shëndetit Publik dhe Holli S. Bertram nga Psikiatria.

Studimi u financua nga Fondi i Kërkimit Bipolar Heinz C. Prechter në Qendrën e Depresionit Familjar të Universitetit të Miçiganit Eisenberg dhe Fondacioni Richard Tam, si dhe nga Instituti Kombëtar i Shëndetit Mendor dhe Qendra Kombëtare për Përparimin e Shkencave Përkthimore, të dyja pjesë e Institutet Kombëtare të Shëndetit (MH100404, MH106434, TR002240)

Studiuesit përdorën mjetin Michigan Medicine DataDirect për të eksploruar të dhënat anonime të pacientëve.