Lufta Hibride, Sllovenia “shtrëngon” dhëmbët, me ligj për transparencën dhe mbështetjen financiare të mediave

Ky ligj do të zëvendësojë legjislacionin aktual, që tashmë është i vjetëruar dhe nuk merr parasysh zhvillimet e fundit teknologjike, si rrjetet sociale dhe inteligjencën artificiale.

Një nga elementët kryesorë të këtij projektligji është krijimi i një regjistri të ri, që do të ndihmojë për të siguruar më shumë transparencë mbi pronësinë, financimin dhe operimin e mediave. Sipas propozimit, botuesit e mediave do të jenë të detyruar t’i ofrojnë Ministrisë së Kulturës informacion të detajuar, përfshirë emrat e pronarëve, kryeredaktorëve, burimet financiare dhe sasinë e fondeve të marra nga subjektet publike, përfshirë reklamat shtetërore. Ky regjistër do të zëvendësojë inspektimin e mëparshëm dhe do të sigurojë informacion të nevojshëm për analizën e peizazhit mediatik.

Ministrja e Kulturës, Asta Vreçko, theksoi se ky projektligj synon të rrisë transparencën dhe të zvogëlojë mundësinë e përhapjes së informacioneve të pasakta, duke parandaluar ndërhyrjet në pavarësinë editoriale. Ligji do të mundësojë gjithashtu parandalimin e konflikteve të interesit dhe do të kontribuojë në një media më të përgjegjshme dhe më cilësore, duke u mundësuar përdoruesve të kuptojnë më mirë se kush e kontrollon informacionin që ata konsumojnë.

Një tjetër aspekt i rëndësishëm i projektligjit është përkufizimi i përhershëm i terminit “influencues” dhe zbatimi i rregullave të caktuara për ata që publikojnë përmbajtje në platformat online. Influencuesit, që synojnë të ndikojnë në shoqëri përmes përmbajtjeve të tyre, do të jenë të detyruar të zbatojnë disa dispozita të projektligjit, përfshirë zbulimin e konflikteve të interesit, ndalimin e përhapjes së dhunës dhe urrejtjes dhe respektimin e rregullave për reklamat dhe sponsorizimin.

Ligji i ri parashikon gjithashtu mundësinë e ofrimit të ndihmës financiare për mediat, duke përfshirë skema të reja për mbështetje financiare për mediat që kalojnë në formatin dixhital dhe për ata që janë të pavarur dhe të specializuar. Përkrahësit e projektligjit shprehin se ky ligj do të ndihmojë në krijimin e një tregu mediatik më të barabartë dhe më transparent, duke reduktuar ndjeshëm shpërndarjen e fshehtë ose të pasqyrës së fondeve publike.

Në përpjekje për të parandaluar përqendrimin e tepërt të medias, ligji propozon rregulla më të rrepta për vlerësimin e bashkimeve të mediave dhe për mbrojtjen e pluralizmit medial. Vlerësimi i përqendrimit mediatik do të bëhet në bazë të analizave që do të shqyrtojnë ndikimin që një përqendrim i mediave mund të ketë në pavarësinë editoriale dhe pluralizmin e medias.

Ligji i ri gjithashtu synon mbrojtjen më të fortë të gazetarëve, duke ndaluar instalimin e softuerëve të hakerëve në pajisjet e tyre dhe duke forcuar të drejtat për mbrojtjen e burimeve të gazetarëve. Për këtë arsye, projektligji do të përfshijë gjithashtu dispozita të reja që do të zbatohet për platformat online dhe rrjetet sociale, të cilat janë bërë një faktor kyç në ndikimin mbi opinionin publik.

Sipas ministrisë, ky projektligj është i përputhshëm me legjislacionin evropian dhe ka për qëllim të sigurojë që mediat në Slloveni të operojnë në mënyrë më të hapur, të përgjegjshme dhe të mbrojtur nga ndikimet e jashtme që mund të dëmtojnë lirinë e shprehjes dhe pavarësinë editoriale.

Shoqata e Gazetarëve të Sllovenisë ka mbështetur propozimin e ligjit, duke theksuar se është një hap i rëndësishëm për të adresuar pasigurinë dhe mangësitë e legjislacionit të vjetër. Ata gjithashtu kanë nënvizuar nevojën për mbështetje shtetërore për mediat që ofrojnë përmbajtje cilësore dhe që operojnë në kushte të pavarura. Pas miratimit të projektligjit, shoqata ka paralajmëruar se do të vazhdojë të ndjekë zhvillimet dhe të sigurojë që çdo mangësi të mundshme të adresohen përmes konsultimeve të mëtejshme.

Me mbështetje të këtij ligji, Ministria e Kulturës ka parashikuar një buxhet të rëndësishëm për vitin 2025, për të mbështetur implementimin e tij, me një plan të shpenzimeve që përfshin më shumë se 8 milionë euro për ndihmë financiare për mediat. Ky është një hap përpara në forcimin e pluralizmit dhe transparencës mediatike në Slloveni, duke e përgatitur këtë sektor për sfidat e ardhshme të teknologjisë dhe zhvillimeve globale.