2,400 vdekje i atribuohen ndotjes së ajrit në Kosovë, deri në 239,000 në BE

PM2.5 përfaqësojnë grimca mikroskopike, si pluhur, tym, blozë dhe materiale të tjera që shpërndahen në ajër. Për shkak të madhësisë së tyre të vogël, këto grimca depërtojnë lehtësisht në sistemin e frymëmarrjes dhe mund të hyjnë në qarkullimin e gjakut, duke shkaktuar stres oksidativ, inflamacion dhe një gamë të gjerë sëmundjesh kronike.

Sipas të dhënave për vitin 2022, në Kosovë ekspozimi ndaj niveleve të larta të PM2.5 rezultoi në:

• 2,400 vdekje të atribuara.
• 254 vdekje për 100,000 banorë të rrezikuar.
• 2,640 vite jetë të humbura për 100,000 banorë të rrezikuar, duke e vendosur Kosovën ndër vendet me ndikimin më të lartë relativ në Evropë.

Kosova renditet pranë Maqedonisë së Veriut dhe Bosnjë-Hercegovinës për ndikimin më të lartë relativ të PM2.5, ndërsa vendet me ndikimin më të ulët përfshijnë Islandën, Finlandën, Suedinë dhe Norvegjinë.

Sipas analizave, sëmundja ishemike e zemrës dhe kanceri i mushkërive përbëjnë pjesën më të madhe të vdekjeve nga ndotja e ajrit. Për sëmundje të tjera si goditja në tru, diabeti, dhe sëmundjet pulmonare obstruktive kronike, ndikimi i morbiditetit është gjithashtu i lartë, duke përfaqësuar një barrë të rëndësishme shëndetësore.

EEA raporton se, megjithë situatën e rëndë, numri i vdekjeve nga PM2.5 në BE është ulur me 45% nga viti 2005 deri në 2022, me synimin për një ulje prej 55% deri në vitin 2030.

Reduktimi në nivel të BE-së është një lajm i mirë, por nuk duhet të harrojmë se shifrat janë ende shumë shqetësuese, theksoi në raport Drejtoresha Ekzekutive e EEA Leena Ylä-Mononen: “Ndotja e ajrit ka ndikime të tjera negative, më të gjera, prandaj është edhe më e rëndësishme të forcohen më tej përpjekjet për të reduktuar ndotjen e ajrit ,” tha ajo.