Gjermani, gjysma e të gjitha kompanive kanë vende të lira pune, kërkohet përshpejtim i procesit të vizave të punës

Një raport i ri ka zbuluar se gjysma e të gjitha kompanive gjermane kanë pozicione vakante që nuk janë në gjendje ti plotësojnë. Punëdhënësit thonë se qeveria duhet të përshpejtojë proceset e vizave dhe t’ua bëjë më të lehtë punësimin e të huajve jashtë BE-së.

Sa e keqe është mungesa e punëtorëve të kualifikuar në Gjermani për momentin?

Kompanitë në Gjermani janë ankuar për mungesë punëtorësh prej disa kohësh, por një raport i ri i Dhomës Gjermane të Industrisë dhe Tregtisë (DIHK) ka hedhur dritë mbi shkallën e problemit në vitin 2023. 

Sipas raportit të punëtorëve të kualifikuar të publikuar të mërkurën, gjysma e të gjitha kompanive në Gjermani aktualisht kanë vende të lira të paplotësuara dhe po përpiqen të gjejnë staf të kualifikuar për t’i plotësuar ato. 

Kjo ishte në rënie nga 58 për qind një vit më parë. 

Vetëm 14 për qind thanë se “nuk kishin probleme” në gjetjen e stafit, ndërsa 36 për qind e mbetur thanë se aktualisht kanë staf adekuat. 

Disi çuditërisht, rënia në perspektivën ekonomike të Gjermanisë duket se ka pasur pak ndikim në vështirësitë në gjetjen e punëtorëve. 

Edhe nëse kompanitë punësonin më pak njerëz se më parë, ato përsëri raportuan të njëjtën sasi pozicionesh të hapura si vitin e kaluar. 

“Situata e fuqisë punëtore të kualifikuar mbetet shumë kritike” tha Zëvendës Drejtori Menaxhues i DIHK-së, Achim Dercks. “Kjo vlen jo vetëm për kompanitë e prekura drejtpërdrejt, por edhe për vendndodhjen e biznesit tonë në tërësi.”

Informacioni nga më shumë se 22,000 kompani u analizuan për raportin, i cili aktualisht vlerëson se 1.8 milionë vende pune mbeten të paplotësuara.

Sipas raportit, kjo do të thotë se më shumë se 90 miliardë euro në vlerë të shtuar do të humbasin për ekonominë e Gjermanisë këtë vit.

Cilat kompani kanë mungesat më të mëdha?

Ndërtimi dhe prodhimi ishin më të goditurat nga mungesa e punëtorëve të kualifikuar, me rreth 60 përqind të kompanive në këta sektorë që raportuan pozita të paplotësuara.

Kjo u pasua nga industria e shërbimeve, ku 52 për qind e kompanive kishin nevojë për punëtorë të rinj dhe tregtia, ku 43 për qind raportuan vende të lira pune. 

Kompanitë e mëdha me më shumë se 1000 punëdhënës kishin vështirësitë më të mëdha kur bëhej fjalë për plotësimin e pozicioneve të hapura në firmat e tyre. Pothuajse tre të katërtat – ose 73 për qind – e bizneseve të kësaj madhësie kanë aktualisht vende vakante për të mbushur. 

Ndërkohë, 69 përqind e kompanive me nga 200 deri në 1000 punonjës po përballeshin me mungesën e punëtorëve të kualifikuar, krahasuar me 60 përqind të kompanive me 20 deri në 199 punonjës. 

Në skajin më të vogël të spektrit, rreth një e treta (33 përqind) e kompanive me më pak se 10 punëtorë ishin aktualisht në kërkim të punëtorëve të rinj.

Çfarë lloj punëtorësh janë më të kërkuarit?

Sipas raportit të DIHK-së, mungesa më e zakonshme në tregun e punës është për njerëzit me stazh të dyfishtë dhe formim profesional: 55 për qind e kompanive që janë në kërkim të punonjësve dëshirojnë të punësojnë këtë lloj punonjësi.

Përveç kësaj, 40 përqind e kompanive kërkonin njerëz me trajnime të mëtejshme profesionale, me 34 përqind që përpiqeshin të gjenin të diplomuar universitar.

Autorët e raportit vunë në dukje gjithashtu se koncepti i “punëtorit të kualifikuar”; mungesa mund të jetë gjithnjë e më shumë një emërtim i gabuar.

“Vështirësitë në plotësimin e pozicioneve me njerëz që nuk kanë kryer trajnime (35 për qind) e bëjnë të qartë se kompanive jo vetëm u mungojnë specialistët e trajnuar, por gjithnjë e më shumë edhe punëtorët me kualifikime të ulëta,” shkruanin ata.

Kur bëhej fjalë për role specifike të disponueshme, të ashtuquajturat profesione STEM – Shkencë, Teknologji, Inxhinieri dhe Matematikë – ishin sërish në krye të agjendës.

Ndër punëtorët më të kërkuar ishin prodhuesit e produkteve metalike (64 përqind) dhe inxhinierët mekanikë me cilësi të lartë (63 përqind), për shembull.

Megjithatë, punëdhënësit kishin gjithashtu një oreks të fortë për të gjetur punonjës shërbimi në fusha si shitjet dhe turizmi, si agjentët e udhëtimit (68 përqind) dhe organizatorët e panaireve tregtare (66 përqind). 

Çfarë ndikimi ka kjo? 

Mungesa e punëtorëve jo vetëm që ka një ndikim të madh në ekonominë e Gjermanisë në tërësi, por gjithashtu ndikon në besimin e bizneseve dhe aftësinë e tyre për të investuar.

Pothuajse një në pesë – ose 16 për qind – e kompanive të anketuara zbuluan se po frenonin investimet ndërsa prisnin plotësimin e vendeve vakante. 

Vështirësitë e stafit gjithashtu dukej se po i pengonin kompanitë’ perspektivat dhe bilancet: 82 për qind thanë se parashikonin pasoja negative, ndërsa 42 për qind thanë se mund të përballeshin me probleme të furnizimit ose të humbnin porositë.

Pamje nga vizitorët’ galeri në punëtorinë e re të fabrikës së hekurudhave me matës të ngushtë Harzer në Wernigerode, Saksoni-Anhalt. Foto: foto alliance/dpa | Matthias Bein

Rreth 60 për qind thanë se parashikonin që stafi ekzistues të vihej nën presion të shtuar për shkak të mungesës së personelit, ndërsa tetë për qind thanë se mund të konsideronin edhe lëvizjen e operacioneve të tyre jashtë vendit. 

“Këto janë shifra alarmante: pengesat po rrezikojnë suksesin tonë në teknologjitë kryesore të rëndësishme”,” tha Dercks. “Ne mund të bëjmë përparim të shpejtë në detyra të rëndësishme të ardhshme si neutraliteti i klimës, dixhitalizimi, lëvizshmëria elektrike dhe kujdesi shëndetësor vetëm nëse punëtorët e kualifikuar janë të disponueshëm.

“Kjo është arsyeja pse ne duhet të bëjmë më shumë në këtë fushë për të siguruar prosperitetin e të gjithë vendit për të ardhmen”.

Ku hyjnë punëtorët e huaj?

Hendeku gjithnjë e më i madh i aftësive të Gjermanisë është kryesisht një problem demografik i shkaktuar nga largimi nga puna dhe pensionimi i brezit të “baby boomer”.

Sipas statistikave më të fundit, rreth 400,000 prej këtyre punëtorëve të moshuar po largohen nga fuqia punëtore çdo vit, me punëtorë të rinj dhe të kualifikuar për t’i zëvendësuar.

Për të trajtuar këtë problem, koalicioni qeverisës i Gjermanisë i Social Demokratëve (SPD), Të Gjelbrit dhe Demokratëve të Lirë (FDP) solli në fuqi ligjin e tij të imigrimit të punëtorëve të kualifikuar më 18 nëntor.

Ligji synon të inkurajojë punëtorët më të kualifikuar në vend me një vizë punëkërkuesi të bazuar në pikë, rregulla të relaksuara për të diplomuarit dhe studentët ndërkombëtarë, pengesa më të ulëta për aplikantët e kartonit blu dhe bashkim më të lehtë familjar.

Por pavarësisht progresit të rregullave të imigracionit, kompanitë vunë në dukje shumë fusha të tjera ku qeveria mund të bënte përmirësime.

Më shumë se gjysma – 55 përqind – e të anketuarve thanë se do të konsideronin punësimin e shtetasve jo të BE-së, por donin të shihnin më shumë mbështetje në mësimin e gjuhës, procedura më të thjeshta administrative për punëtorët e huaj dhe më shumë shtëpi në zonën e tyre, ndër të tjera.

“Muaj pritjeje për një takim për vizë, dokumente që ngecin në post, mungesë e personave kontaktues në zyrën e imigracionit – të gjitha këto duhet t’i përkasin së shkuarës”,” tha Dercks.

Një tabelë për zyrën e imigracionit në Frankfurt am Main. Foto: foto alliance/dpa | Sebastian Gollnow

Në anën e pasme të raportit, DIHK po bën një sërë rekomandimesh se si mund të përshpejtohen gjërat për punëtorët që duan të emigrojnë në Gjermani.

Ata propozojnë dixhitalizimin e të gjithë procesit administrativ të imigracionit dhe ngritjen e një autoriteti qendror të imigracionit për punëtorët e kualifikuar në çdo shtet federal.

Në qytetet e mëdha, thonë ata, qendrat e mirëseardhjes mund të veprojnë si “store me një ndalesë” për të koordinuar të gjitha procedurat përkatëse administrative – një ide që tashmë është në provë në qytete si Mynihu dhe Shtutgarti.

Përveç kësaj, DIHK thotë se duhet të ketë një qendër pastrimi mbarëkombëtare të dedikuar vetëm për imigrimin e punëtorëve të kualifikuar. Dhe ndoshta më e rëndësishmja, qeveria duhet të shtojë përpjekjet për të zgjidhur krizën e strehimit për të siguruar që të huajt të mund të gjejnë një vend për të jetuar.

“Ligjet më të mira dhe procedurat më të shpejta janë të padobishme nëse nuk ka mjaftueshëm strehim të përballueshëm për punëtorët e kualifikuar” tha Dercks.