Mjedisi në Kosovë: Më pak reshje, temperatura më të larta dhe ndotje e vazhdueshme e ajrit në 2024

Rezultatet tregojnë ndryshime interesante në regjimin e reshjeve dhe temperaturave, si dhe një vazhdimësi shqetësuese të nivelit të lartë të ndotjes së ajrit.

Sipas të dhënave të ASK-së, viti 2024 ka shënuar një rënie të konsiderueshme të sasisë së përgjithshme të reshjeve mesatare në Kosovë. Në total, kanë rënë 647.3 mm shi, krahasuar me 787.0 mm në vitin 2023, duke shënuar një deficit prej 139.7 mm. Muaji maj ka qenë më i pasuri me reshje atmosferike, me 17 ditë me shi, megjithatë, edhe kjo shifër është më e ulët se 19 ditët e regjistruara në maj të vitit 2023.

Në kontrast me rënien e reshjeve, temperaturat mesatare kanë shënuar rritje të dukshme. Temperatura mesatare maksimale në vitin 2024 u regjistrua në muajin gusht, duke arritur në 38.9°C. Kjo shifër paraqet një rritje të ndjeshme prej 7.9°C krahasuar me temperaturën maksimale të regjistruar në korrik të vitit 2023, e cila ishte 31.0°C. Sa i përket temperaturave minimale, viti 2024 e shënoi minimumin në muajin janar me -13.9°C, ndërsa në vitin 2023, temperatura minimale prej -2.5°C u regjistrua në muajin shkurt.

Nga të dhënat e ASK-së vihet re gjithashtu një rritje e lehtë prej 1% në sasinë e ujit të shpenzuar nga ekonomitë familjare, duke arritur në 55.6 milionë metër kub në vitin 2024 nga 54.2 milionë metër kub në vitin 2023.

Sa i përket sipërfaqeve pyjore, ASK raporton se Kosova ka gjithsej 481,000 hektarë pyje. Struktura e pyjeve dominohet nga pyjet e ulëta (cungishte) me 83%, ndjekur nga pyjet e larta (me farëzim natyral) me 15%, ndërsa pyjet me pyllëzim artificial përbëjnë vetëm 1% të sipërfaqes totale pyjore. Sipërfaqja e 260 zonave të mbrojtura në Kosovë është 126,122.75 hektarë.

Një tjetër shqetësim i theksuar nga të dhënat e ASK-së është niveli i vazhdueshëm i lartë i ndotjes së ajrit. Gjatë vitit 2024, në disa lokalitete të vendit u regjistruan vlera të larta të pluhurit në formë PM10 dhe PM2.5. Sipas ASK-së, niveli i ndotjes së ajrit në tërë territorin e Kosovës gjatë viteve 2023 dhe 2024 nuk dallon nga vitet paraprake, duke theksuar se burimet kryesore të ndotjes mbeten të njëjta.

Këto të dhëna të Agjencisë së Statistikave të Kosovës nxjerrin në pah sfidat e vazhdueshme mjedisore me të cilat përballet vendi, duke përfshirë ndryshimet klimatike të dukshme në regjimin e reshjeve dhe temperaturave, si dhe problemin kronik të ndotjes së ajrit.